Süveyş Kanalı Açılışı ve Osmanlı Devleti’ne Etkisi Pdf indir

Süveyş Kanalı’nı açma teşebbüsü XIX. yüzyıla kadar bir çok kez gündeme geldi. 1840’lı senelerdan ibu yana de tartışılmaya başlandı. Birçok kimse kanalın açılmasıyla ilgilenirken, bu işe Ferdinand de Lesseps öncülük etti ve Mısır valisi Said Paşa zamanında faaliyetler ivme kazandı. Tartışmalar başlandığında Osmanlı Devleti bu hususta tereddütlüydü. Başlangıçta bu işin yapılabileceğini imkân dâhilinde görmedi; sonraları ise İngiltere ve Fransa’nın arasında kaldı. Aynı zamanda Mısır üzerindeki hukukuna zarar vermeden ve haklarını tehlikeye atmadan meseleyi çözmek için uğraştı. 

Osmanlı Devleti, kanal tartışmaları sırasında bir çok iç ve dış sorunla yüz yüze kaldığı için bu işe bütün dikkatini veremedi. Yine de bu işi ciddiyetle ve büyük bir titizlikle uzun süre takip etti. Elindeki sınırlı imkânlar ve karşı karşıya geldiğı başka sorunlar kanal meselesinin çözümünü zorlaştırdı. Kanal meselesinde bir çok muhatap vardı: Fransa, Avusturya ve İngiltere en ileri gelenlerdi. Lakin Osmanlı Devleti bu meselede kilit devlet konumdaydı. Kimi zaman şartlara bağlı olarak değişiklikler gösterse de, Osmanlı Devleti kanal hususunda her şeye rağmen kararlı bir politika takip etti.

İki denizin birbirine kavuşması 15 Ağustos 1869’da tamamlandı. İsmail Paşa ile Lesseps, kanalın açılış merasiminin 17 Kasım 1869’da yapılmasına karar verdi. Açılış eşsiz bir merasimle gerçekleşti. İsmail Paşa Avrupa’yı dolaşarak hükümdarları, kanalın açılışına bizzat davet etti. Yapılacak şenlikler ve merasim için kendi kesesinden 20 milyon Fr. verdi. Açılış merasimine imparator ve imparatoriçeler, kral ve kraliçeler, prens ve prensesler ile bilim adamları, şairler, Avrupa’nın bir çok ünlü ismi davet edildi ve onlar da kısmen geldiler. Süveyş Kanalı’nın açılış merasimine yanında İmparator Fransuva Jozef bulunduğu halde Fransa İmparatoriçesi Eugenie katıldı. Prusya veliahdı, Hollanda veliahdıyla eşi, Hanovre prensiyle, İngiltere’nin İstanbul elçisi Henry Elliot, Avusturya Amirali Tegethof, Kont Andraşi en yüksek tabaka misafirler arasındaydı.

Süveyş Kanalı’nın Osmanlı Devleti’nin varlığı ile doğrudan ilgisi mevcuttur. Bunu birkaç açıdan ele almak olabilecekdür. Birincisi Osmanlı Devleti’nin elinde olan Ortadoğu topraklarına daha fazla yabancının gelmesi, ikincisi dünya ticaretindeki değişimle birlikte ticaret yollarının ve stratejik yerlerin zamanla değişmiş olması, üçüncüsü Mısır’ın Osmanlı Devleti’nin elinden çıkması ve dördüncüsü de İngiltere’nin Osmanlı Devleti’nin toprak bütünlüğünü savunmaktan vazgeçmesi ilk akla gelenlerdir. Bunlar sıra sıra ele alındığında Süveyş Kanalı’nın Osmanlı Devleti’ne etkisi ve onun ömrünü ne biçimde kısalttığını anlamak daha kolaylaşacaktır.