Stalin’in Baş Celladı Halk Komiseri Nikolay Yezhov Pdf indir

Yezhov’dan daha uygun bir görevli (fonksiyonar) tanımıyorum. Kendisine bir görev verdikten sonra, onu kontrol etmenize gerek yoktur: Görevi başarıyla tamamlayacaktır. Sadece bir, gerçekten de mühim, bir kusur var; nerde duracağını bilmez.
-I. M. Moskvin, 1936-1937

1937-1938 senelerında “Büyük Temizlik” olarak adlandırılan ve on beş ay süren tasfiye operasyonunda hemen hemen 1,5 milyon insan tutuklandı ve bunun hemen hemen yarısı idam edildi. Bu dev operasyonun baş icracısı Stalin’in o senelerdaki devlet güvenlik şefi Nikolay Yezhov’du.
Oldukça kısa bir süre öncesine kadar bu kişi ile ilgili çok az şey bilinmektedu ve bilinenler de büyük ölçüde uydurma şeylerdi. 1937-1938 senelerında çok kısa ömürlü olan “Yezhov kültü”, gerçekten de önceden görülmüş bir şey değildi. Bu dönem içinde Stalin, Yezhov’a karşı bi hayli “yakın” davranmıştı ve Kruşçev, Stalin’in ona Yezheviçka (“ufak böğürtlen”) adını taktığını dile getiriyor. Yezhov’a “etnik operasyon” adı verilen operasyonlarda şahsen ölüm cezası verme izni verilmişti. 1918-1921 senelerındaki Kızıl Temizlik’ten bu yana Sovyet tarihinin ne öncesinde ne de ardından bu sürede yaşananlara benzer örnekler görülmemiştir.

Lakin Yezhov çok kısa bir sürede gözden düştü. 1938 Eylül’ünde Stalin’in Pravda’da bölümler halinde yayınlanmaya başlayan ünlü Sovyetler Birliği Komünist Partisi Tarihi adlı kitabında İç Savaş’taki ve bir de 1930’lu yıların ortalarında Parti kimlik kartlarının kontrolü kampanyasındaki rolü olmak üzere Yezhov’dan yalnızca iki kez söz edilir. İkinci baskısında ise hiç söz edilmez. 1930 senelerın sonlarından ibu yana Parti sansürü eserlerini yasakladı. O zamandan beri kendisinden genelde olumsuz ifadelerle söz ediliyor. 1950’li senelerdaki antistalinizasyon kampanyası sırasında adeta tüm bu olanlar Yezhov’un eseriymiş gibi, 1936-1938 senelerındaki kanlı temizlikle eş manalı olmak üzere hatta Yezhovşina terimi icad edildi.
1990’lı senelerda eski Sovyet arşivlerinin kapıları biraz olsun aralandı. Yezhov’un yaşamı ve uğraşlarıyla alakalı yeni gelişmeler ortaya çıkmaya başladı. Bu kitap Sovyet arşivlerindeki bu yeni belgeler araştırılarak yazılmıştır ve Yezhov ile ilgiliki tek kapsamlı biyografidir.