Of Kazası’nda Dinî Yapılar ve Görevlileri (1691-1833) Of’un İskan Tarihine Hurufat Kayıtları’nın Katkısı Pdf indir

Bir köyün nüfusunun artması karşısında aynı köydeki mescide bir minber eklenerek câmiye tahvil edilmesi arasındaki paralellik, hurufat kayıtlarını iskân tarihi yönünden vazgeçilmez kaynaklar haline getiriyor. Nitekim Of coğrafyasının güney sınırlarındaki köylerin nüfusunun artışı ile kuzeyde; Of sahillerinde nasıl yeni yerleşim yerlerinin meydana geldiğinı takip edebilmek bu biçimde olabilecek oluyor. Solaklı ve Baltacı derelerinin, inşa olunan câmiler ve hafta pazarları ile “şenlenmesi” tarihini, hurufat kayıtlarındaki atamalarda bulunan insanlar üzerinden okumak demografi ve iskân tarihlerinde birtakım istatistikler içinde kaybolan insanları gün ışığına çıkarmaya olanak veriyor. Nitekim istatistikî malumatın yanında bu istatistik içinde bulunan insanları tarih yazımına dâhil etmek, Of kasaba merkezi ve civarındaki meskûn mahallelerin orta çıkış tarihleri olmasa da “kimlik” kazanacak derecede büyümelerinin tarihini yazmayı olanaklı kılıyor.

Bu kitap, Of’ta “hafta pazarı yeri” üzerinden yaşanan gelişmeleri Of’taki ağa ve beylerin vergi toplama yetkisi başta olmak üzere “tımarlı sipahinin” yahut diğer devlet personellerinin yetki ve fonksiyonlarını elde ederek hâkimiyetlerini en üst noktaya çıkarma düşüncelerinin bir sonucu olarak görmek gerektiği hususuna işaret ediyor olmasıyla da önem taşımaktadır.